Dokładnie 80 lat temu miały miejsce najtragiczniejsze wydarzenia w historii gminy Garbatki-Letniska. To właśnie w dniu 12 lipca 1942 roku niemieccy okupanci przeprowadzili pacyfikację Garbatki w celu zniszczenia ruchu konspiracyjnego. Aresztowano wówczas i wywieziono do obozów koncentracyjnych blisko 800 mieszkańców gminy oraz okolic.
Jak co roku obchody rocznicy krwawej historii rozpoczęły się uroczystą Mszą Świętą w kościele pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Garbatce-Letnisku. Podczas Mszy ks. Kanonik Augustyn Rymarczyk wspominał tragiczne wydarzenia sprzed 80 lat.
– Dziś w 80 rocznicę pacyfikacji Garbatki stajemy się świadkami historii. Świadkami śmierci, która zebrała tak wielkie żniwo. Okupanci byli przekonani, że tak jak zniszczyli ich życie zniszczą pamięć o nich. – mówił podczas mszy ks. Kanonik Augustyn Rymarczyk
W uroczystości religijnej uczestniczyły władze gminy, poczty sztandarowe, przedstawiciele władz samorządowych okolicznych gmin oraz mieszkańcy Garbatki, pragnący uczcić pomordowanych w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu i pochylić się nad tragediami ich rodzin.
Po Mszy Świętej delegacje obecne w kościele wraz z wójtem – Teresą Fryszkiewicz udały się na Plac 12 lipca 1942. Uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej w Garbatce-Letnisko przedstawili rys historyczny tragicznych wydarzeń oddając hołd pomordowanym.
Jako pierwsza głos zabrała wójt Gminy Garbatka-Letnisko Teresa Fryszkiewicz.
– Jako Polka, ale przede wszystkim jako urodzona i ta, która swoje życie związała z Garbatką czuję się w obowiązku uczczenia pamięci ofiar tamtych wydarzeń. Z głębokim współczuciem myślę o tym, co przeżyli wszyscy wywożeni stąd do obozu oraz ich rodziny, a przede wszystkim kobiety i dzieci, które musiał same radzić sobie w okupacyjnej rzeczywistości. – mówiła do zgromadzonych wójt gminy Garbatka–Letnisko Teresa Fryszkiewicz – Niech te tragiczne wydarzenia, nad którymi pochylamy się dzisiaj, będą przestrogą dla nas i następnych pokoleń, aby nigdy więcej nie trzeba było doświadczać wojennej traumy, choć żyjemy w dobie konfliktu zbrojnego u naszych wschodnich sąsiadów
Chwilę później wójt powitała zaproszonych gości wśród, których była Anna Mirota – dyrektor Biura Poselskiego Posła na Sejm Anny Kwiecień, Krzysztof Murawski – kierownik Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu, Dawid Ruszczyk – dyrektor delegatury Urzędu Marszałkowskiego w Radomiu, Danuta Pawlik – naczelnik Delegatury IPN w Radomiu, Płosa Wojciech z Muzeum Auschwitz-Birkenau, Mirosław Pułkowski – zastępca Burmistrza Gminy Kozienice, Maciej Baran – przewodniczący Rady Gminy Gniewoszów, radni powiatowi – Lidia Ligorowska, Waldemar Witkowski, Waldemar Banaś, Roman Wysocki – dyrektor – SPZZOZ Kozienice, Piotr Cybula – Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej koło Kozienice, KGW Bąkowiec, Artur Leszczyński – komendant komisariatu Policji w Gniewoszowie, Edward Skorek Mistrz świata i mistrz olimpijski.
Głos zabrali również przedstawiciele posłów, wojewody mazowieckiego oraz marszałka samorządu Województwa Mazowieckiego. W strugach deszczu, przy udziale asysty żołnierzy, delegacje złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów oraz zapalono znicze.
